เรื่องน่ารู้สำหรับมือใหม่ ปลูกแคคตัส

 แคคตัส ไม้อวบน้ำที่น่าหลงใหล

สำหรับคนที่ชอบต้นไม้ โดยเฉพาะไม้อวบน้ำอย่างแแคตัส ที่เป็นที่นิยมมากในประเทศไทย มีฟาร์มใหม่ๆ เกิดขึ้นมากมายในหลายๆ จังหวัด และมีมือใหม่จำนวนมากที่สนใจและอยากเพาะเลี้ยงบ้าง บทความนี้จะมาแชร์ประสบการณ์จริง ในการเพาะเลี้ยงแคคตัส

แคคตัส (Cactus) เป็นไม้อวบน้ำชนิดหนึ่ง คำว่า "อวบน้ำ"  หมายถึงพืชที่มีความสามารถในการกักเก็บน้ำในลำต้นหรือราก ทำให้เกิดความสามารถในการอดน้ำได้เป็นอย่างดี ดังนั้น พืชจำพวก แคคตัส จึงไม่ต้องการน้ำมากจนเกินไป และปัญหา "เน่า" ก็จะไม่เกิด

รดน้ำพืชตระกูลแคคตัส อย่างไร ไม่ให้เน่า  

ถ้าคนที่ชอบดู YouTube หรือเข้าไปอ่านบทความบนเว็บไซต์เกี่ยวกับ จะพบประโยคหนึ่งที่เป็นประโยคยอดฮิตของคำนิยามในการรดน้ำอย่างไร ไม่ให้แคคตัส เน่าหรือตาย

รดน้ำเมื่อดินแห้ง (ทดสอบโดยเอาไม้ขนาดเล็ก แทงลงไปในดินให้ลึกเกือบถึงก้นกระถาง สังเกตว่า ไม้ มีความชื้นหรือไม่ ถ้ามี ก็อาจไม่จำเป็นต้องรดน้ำ รอให้ดินแห้งกว่านี้หน่อย) 

เรื่องนี้ผมถือเป็นคำพูดที่ถูกต้อง ถึงแม้จะไม่ได้ถูกต้อง 100% ก็ตาม เพราะการจะเห็นว่าดินแห้งนั้น ถ้าไม่ได้ถอดกระถางมาดู คงไม่เห็นชัดเจน แต่..ถ้าแห้งจนเกินไป อาจทำให้รากแห้งตายและมีปัญหากับต้นได้เช่นกัน 

แต่อย่างไรก็ตาม เราสามารถประมาณการการรดน้ำแคคตัสของเรา ในแต่ละฤดูที่มีความแตกต่างกัน โดยเฉพาะกับผู้เลี้ยงที่ไม่มี "โรงเรือน" สำหรับแนวทางในการรดน้ำแคคตัสในแต่ละฤดูมีดังนี้

• ฤดูร้อน รดน้ำ 2-3 วันครั้ง
• ฤดูฝน รดน้ำ 6-7 วันครั้ง
• ฤดูหนาว รดน้ำ 5 วันครั้ง

การรดน้ำแต่ละครั้ง ควรรดน้ำให้ชุ่มช่ำไปเลย แต่ต้องไม่มีน้ำขัง

ซื้อแคคตัส ควรเปลี่ยนกระถางหรือไม่

อีกหนึ่งคำถามยอดฮิตสำหรับ มือใหม่หัดปลูกแคคตัส ส่วนตัวแล้ว เห็นว่า ในระยะ 2-3 แรก ไม่ควรรีบเปลี่ยนกระถาง เพราะอยากให้แคคตัสของเรา ปรับตัวกับสภาพอากาศในบ้านของเราก่อน ไม่ควรโดนแดดจัดเกินไป โดยเฉพาะกับไม้ที่ซื้อผ่านทางออนไลน์ ที่มีระยะเวลาในการขนส่งจนถึงมือผู้รับ "หลายวัน"  แนะนำว่า ให้เอาออกมาตั้งในที่ร่ม 

หลังจากนั้น การเปลี่ยนกระถาง เปลี่ยนดิน ก็เป็นไอเดียที่ดี เพราะจะทำให้เราตรวจสอบสภาพไม้ของเราได้โดยเฉพาะในส่วนของราก ว่ามีความสมบูรณ์หรือไม่ นอกจากนี้ การเปลี่ยนวัสดุปลูกที่เหมือนกับต้นอื่นๆ  ก็จะทำให้เราสามารถกำหนดเวลารดน้ำได้ด้วยเช่นกัน

ซื้อไม้หน่อมา ไม่มีราก !

ข้อควรทราบในการเลือกซื้อไม้บางประเภท ที่เรียก "หน่อ" บางครั้ง เราอาจจะได้รับหน่อของไม้ ที่ยังไม่มีราก เพราะเป็นการ "เด็ดสด" ไม่ต้องตกใจนะครับ เพราะเราสามารถ "ล่อราก" ได้ แต่ขอเน้นว่า ในช่วงวันสองวันแรก ไม่ควรรดน้ำ เพราะไม้ไม่มีราก ยังไม่สามารถดูดซึมสารอาหารหรือน้ำได้ ต้องรอสักประมาณ 1-3 อาทิตย์ ขึ้นอยู่ชนิดของไม้นั้นๆ

• หน่อ หมายถึง ต้นอ่อนของไม้ ที่เกิดขึ้นมา สามารถนำไปเพาะชำเพื่อขยายพันธุ์ได้
• เด็ดสด หมายถึง การหักหรือตัด หน่อของไม้ ที่เกิดขึ้นมา
• ล่อราก หมายถึง การนำไม้ในปลูกในดินแคคคัส หรือบนหินภูเขาไฟ เพื่อให้ไม้เกิดรากก่อนปลูกจริง

ดินปลูกแคคตัส

วิธีง่ายๆ ในการเลือกซื้อดินแคคตัส คือ เลือกดินที่โปร่ง (เพราะทรายและหินภูเขาไฟ อาจมีเฟอร์ไรต์ผสมอยู่บ้าง) เน้นระบายน้ำได้ดี สามารถทดสอบเองได้ โดยลองใช้มือกำดิน และบีบ ถ้าไม่ติดกันเป็นก้อนเหมือนประเภทดินเหนียว ถือว่าใช้ได้

ส่วนปุ๋ยไม่ต้องคิดมาก ส่วนใหญ๋แนะนำให้ใช้ปุ๋ยละลายช้าที่ชื่อ "ออสโมโค้ท" ใส่ครั้งเดียวอยู่ได้ 3-6 เดือน แต่ขึ้นกับชนิดของปุ๋ย ให้ดูรายละเอียดที่ข้างถุงหรือกล่องปุ๋ย

หวังว่าข้อมูลข้างต้น คงเป็นประโยชน์สำหรับใครๆ อีกหลายคนที่ต้องการปลูกแคคตัส จะทำเพื่อเป็นอาชีพเสริม เพื่อทดสอบฝีมือตัวเองก่อน ก็ดีเหมือนกันนะครับ