เคล็ดลับในการปักชำ

ปักชำอย่างไรให้รอด

สำหรับคนที่สนุกกับการปลูกต้นไม้ หรือต้องการขยายพันธุ์ต้นไม้ ไม่ว่าจะทำเพื่อการค้าและเพื่อขยายพันธุ์เพื่อเพิ่มปริมาณเอาไว้ดูเล่น เคยรู้สึกไหม ทำไม บางครั้งถึงปักชำต้นไม้ไม่ได้ผล เรามาลองหาสาเหตุและหาบทสรุปกันไหมว่า มีหลักหรือแนวทางในการปักชำต้นไม้อย่างไร ส่วนตัว ก็มีการปักชำต้นไม้บ่อยๆ และก็เคยประสบปัญหาปักชำแล้วไม่ได้ผล

การปักชำ หมายถึง การนำบางส่วนของต้นไม้ เช่น กิ่ง ใบ ราก เป็นต้น และนำไปเพาะปลูกเพื่อขยายพันธุ์ต่อไป

ปัจจัยในการเลือกต้นไม้เพื่อปักชำ

ไม่ใช่ว่า ต้นไม้ทุกต้น จะสามารถปักชำได้ แต่ลองสังเกตให้ดี การปักชำ ก็มีหลักเกณฑ์ที่น่าสนใจและน่าลองไปใชกันดู สำหรับแนวทางในการเลือกต้นไม้มีดังนี้

• ไม้ปักชำ ควรเลือกกิ่งที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป  กิ่งแก่ส่วนใหญ่จะมีสีน้ำตาล ถ้ากิ่งอ่อนจะมีสีเขียว
• กิ่งที่นำมาปักชำ ควรมีความยาวไม่น้อยกว่า 10 เซนติเมตร
• ไม้ที่จะนำมาปักชำ ควรริดใบออก (หมายถึงตัดออกไปบ้าง) ทั้งนี้ เพื่อลดการคายน้ำเวลานำไปปักชำ
• ปลายกิ่ง ควรตัดให้เฉียง เพื่อเพิ่มพื้นที่ของแผลของกิ่ง ว่ากันว่า ยิ่งไม้มีแผลมาก ก็มีโอกาสในการออกรากสูงกว่าปกติ
• หลังตัดกิ่ง ก่อนนำไปชำ ควรแช่น้ำยาเร่งรากสัก 1-2 นาที จากนั้นนำออก และรอให้แห้ง ก่อนนำไปปักชำ
• สถานที่นำต้นไม้ที่ปักชำไปวาง ไม่ควรเป็นพื้นที่ที่โดนแสงแดดตลอดเวลา ควรเป็นที่มีอาการชื้น และแสงแดด ควรเป็นแดดอ่อน

นอกจากกิ่งก้านที่สามารถนำไปปักชำได้เป็นอย่างดีแล้ว ต้นไม้บางประเภทก็สามารถนำ "ใบ" ไปปักและสามารถเกิดเป็นต้นใหม่ได้ง่ายเช่นกัน ตัวอย่างเช่น ต้นกวักมรกต ต้นคว่ำตายหงายเป็น ต้นลิ้นมังกร เป็นต้น  ต้นไม้บางประเภทยังสามารถ "ปักชำในน้ำ" ได้โดยตรงอีกด้วย

ส่วนต้นไม้ที่สามารถนำรากไปเพื่อขยายพันธุ์ได้ เช่น ต้นทับทิม ฝรั่ง ต้นเข็ม ต้นพุด เป็นต้น

สำหรับดินที่ใช้ในการปักชำ แนะนำให้ใช้ดินร่วนปนทราย หรือมีส่วนผสมของขี้เถ้า แกลบ และขุยมะพร้าว เพื่อให้น้ำระบายออกได้ดี น้ำไม่ขัง หรืออาจหาวัสดุในการเพาะต้นไม้แบบสำเร็จรูปโดยเฉพาะก็ได้เช่นกัน 

ทิปเพิ่มเติมการปักชำ

เพื่อให้การปักชำให้มีเปอร์เซ็นต์ในการรอดสูง แนะนำให้หาซื้อน้ำยากันรา รดไปที่วัสดุปลูกด้วย ในระหว่างการปักชำ 

รากของต้นไผ่กวนอิม ที่ปักชำในน้ำ

ต้นกวักมรกตชำด้วยใบ

แนะนำต้นไม้ที่สามารถปักชำ (ได้ง่าย)

• ต้นโกสน
• ต้นไผ่กวนอิม (ปักชำในน้ำ)
• ต้นชบา
• ต้นโมก
• ต้นโป๊ยเซียน
• ต้นเล็บครุฑ
• ต้นเข็ม (ปักชำในน้ำ)
• ต้นลีลาวดี หรือ ลั่นทม
• ต้นกวักมรกต
• ต้นเก็กฮวย

ระวังการปักชำ ระวังอย่าให้ดินแห้ง ควรรดน้ำให้ชุ่มชื้น แต่ไม่แฉะหรือไม่มีน้ำท่วมขัง

โดยทั่วไป ต้นไม้ที่ปักชำกว่าจะออกราก จะใช้เวลาประมาณ 1-2 เดือน ดังนั้น ผู้เพาะปลูกจะต้องมีความใจเย็นเป็นอย่างมาก และที่สำคัญที่จะทำให้ต้นไม้ที่ปักชำได้ผล นั่นคือ การรักษาอุณหภูมิและความชื้น โดยเฉพาะหน้าฝน จะมีโอกาสรอดสูง เพราะความชื้นมาก แต่ระวัง อย่าให้โดนฝนหรือน้ำขัง

หลังจากออกราก ก็สามารถนำไปเพาะปลูกได้ตามปกติ แต่ในช่วงแรก แนะนำอย่าให้รดน้ำมากเกินไป หรือให้โดนแดดมากเกินไป รอให้ต้นไม้ค่อยๆ ปรับตัวก่อนสัก 1-2 สัปดาห์